Ko je Kristian Novak i zašto on važi za jednog od najboljih pisaca sa naših prostora?
Kristian Novak je hrvatski pisac, lingvista i univerzitetski profesor. Rođen je u Nemačkoj, ali je detinjstvo i mladost proveo u malom selu u Međimurju, najsevernijem delu Hrvatske. U Zagreb se preselio kada je krenuo na fakultet, 1997. godine. Bio je član hrvatske karate reprezentacije od 1996. do 2009. godine, osvajajući niz pojedinačnih i timskih nagrada na državnim i svetskim prvenstvima, a 2006. godine bio je vicešampion Evrope.
Njegov roman „Črna mati zemla“ (2013) osvojio je nagradu za hrvatski roman godine i slovi za jedan od najboljih hrvatskih romana u posljednjih 50 godina. U toku je i filmska adaptacija ovog romana, nakon uspešne pozorišne adaptacije. Njegov treći roman, „Ciganin, ali najlepši“ (2016) doneo mu je drugu nagradu za najbolji hrvatski roman godine, kao i još dve prestižne nacionalne nagrade, „Ksaver Šandor Gjalski“ i „Fran Galović“. Oženjen je, otac je dvoje dece i živi u Zagrebu.
Roman „Črna mati zemla“ moćna je i na momente bolna priča o uspešnom mladom piscu koji pokušava da razbije kreativnu i ljubavnu blokadu, što ga dovodi do razotkrivanja potisnute traume iz detinjstva. Novakova umrežena narativna struktura je potpuno lucidna i nova – on kombinuje više žanrova i, kao što kombinuje žanrove, kombinuje i atmosfere u romanu – uznemirenost, euforiju, traumu, mir itd. Ovome doprinosi i izvanredni jezički mimetizam – roman je napisan na hrvatskom književnom jeziku, ali se u njemu mogu pronaći i sleng, urbani govor Zagreba, medicinski žargon, međimurski dijalekt itd.
„Črna mati zemla“ je društveni roman, psihološki i kriminalistički roman, kvazi dokumentarna proza, književni esej, tekst o strahu i nadi, neobičnom prijateljstvu, strašnoj usamljenosti i neverovatnoj hrabrosti. Potisnuta priča otkriva, između ostalog, osam samoubistava, dva demona, užasan gubitak prijatelja i velike (kobne) mitove i lokalne legende koji sežu i preko Mure do Slovenije.
„Ciganin, ali najlepši“ po svojim karakteristikama kriminalistički roman, ali je ipak zbog snažnih refleksija likova, ujedno i psihološki, naturalistički i ljubavni roman. Radnja romana odvija se kroz priče četiri, naizgled nepovezana junaka. Kao i u romanu „Črna mati zemla“, Kristian Novak uvodi dijalekte u tekst čime tekst biva izazovniji za čitanje. Ljubavna priča između sveže razvedene Milene i Sandija, koji živi u romskom naselju Bukov Dol, nailazi na neodobravanje okoline i sve ovo navodi na loš ishod ovog odnosa, međutim mnoštvo preokreta ukazuje na nešto suprotno, što i čini ovaj roman napetim do samog kraja. Još jedan od uglova ovog romana pripada policajcu iz Zagreba koji radi na slučaju trostrukog ubistva, koje će se na kraju romana razrešiti kad sva četiri narativa budu ispričani.
Oba ova romana su izuzetno napeti, vešto i pažljivo napisani, što Kristiana Novaka, zaista čini jednim od najboljih pisaca iz regiona. Kombinujući nekoliko žanrova, Kristian Novak nagoni čitaoca da vrti strane, želeći da sazna kako će se enigma razrešiti, a ujedno postavlja i večito pitanje identiteta čoveka, dajući filozofsku i socijalnu notu svojim delima. Nakon čitanja njegovih dela, osećaćete se kao da ste u isto vreme pročitali i krimi roman, ali i filozofsko delo.
