KAP ŠPANSKE KRVI
Kap španske krvi, delo Miloša Crnjanskog, je roman koji po mnogo čemu podseća na istorijki, ali kako sam autor kaže: „To je pre svega ljubavni roman.“ Šta se dešava kada duplo mlađa putujuća umetnica osvoji srce kralja, a zatim i celu pestonicu okrene protiv njega, a istovremeno sebe izloži osudi katoličke crkve i njenih arhipastira u Bavarskoj?
Jedna topla jesen i vlažni početak jedne snežne zime behu dovoljni senjori Mariji Dolores del Poris y Montez, putujućoj umetnici, da zavlada ne samo srcem jednog kralja nego da protiv njega uzbuni čitavu prestonicu, a protiv sebe čitavu jednospasavajuću katoličku crkvu i njene arhipastire u Bavarskoj.
„Vi možete o Kapi španske krvi da kažete da je to istorijski roman. To, međutim, nije istorijski roman. Kad hoćete da iziđete iz realnosti, iz jednog naturalističkog romana, vi idete u fantaziju, vama je tad sve sasvim svejedno. Ako zamislite jednu špansku igračicu – u stvari ona nije bila Španjolka, ona je bila Irkinja – dakle, ako uzmete jednu takvu igračicu i jednog kralja, pa ta igračica postane njegova metresa i napravi revoluciju u Minhenu – a Minhen je za mene onda bio jedna varoš kroz koju sam ja često prolazio, ne zbog politike, nego zbog muzeja – onda biste i vi bili u situaciji da postavite to pitanje već onda – a bio sam mlad – kako izgleda čovek preko šezdeset godina, kada je u prisustvu žene koja ima trideset godina, lepotica. To je pre svega ljubavni roman.“ – Miloš Crnjanski
