STARA RAŠKA POD ITALIJANSKOM OKUPACIJOM 1941-1943.

Dvotomna studija dr Milutina Živkovića Stara Raška pod italijanskom okupacijom 1941–1943. veoma studiozno je urađena. Napisana je na osnovu italijanskih vojnih arhiva, u kojima je nepristrasno beležena svaka, pa i najmanja pojedinost. Autor se obilato služio i arhivima u Srbiji, kao i malo poznatim dokumentima koji su sačuvani samo u albanskim izvorima.
Autor na početku piše o opštoj situaciji u Staroj Raškoj od 1918. do 1941. Posebnu pažnju posvetio je zanemaivanim indikatorima, kao što su privredni i međureligiozni odnosi na ovom turbulentnom području.
Zatim je obradio idejnu i plansku osnovu italijanske okupacije. U knjizi je obilje podataka o italijansko-nemačkim nesuglasicama, odnosima sa Nedićevom Srbijom i sa porobljenim stanovništvom sva tri naroda: albanskim, bošnjačkim i srpskim. Posebna poglavlja u prvom tomu knjige posvećena su partizanskom, četničkom i muslimanskom pokretu.Autor sa zavidnom detaljnošću i distancom profesionalnog istoričara otkriva istinu o delovanju partizana na tromeđi Srbije, Crne Gore i Bosne. Poseban akcenat je poznatim bitkama za Pljevlja, Novu Varoš i Sjenicu, ali i na danima crvenog teorora.Pišući o staroraškim četnicima, Milutin Živković brižljivo beleži akcije kako četnika Koste Pećanca, tako i pripadnika JVuO. Pisao je i o kolaboraciji Pavla Đurišića sa Italijanima i stvaranju antikomunističkog saveza.U poglavlju o muslimanskim oružanim snagama obrađene su sve vođe ovih jedinica: Sulejman Pačariz, Husein Rovčanin, Selim Juković, Osman Rastoder i Ćazim Sijarić. Posebnu pažnju autor je posvetio političkoj ideologiji staroraških muslimana i njihovim odnosima sa partizanima i četnicima.Najupečatljivija su ona poglavlja o životu po okupacijom i upravom četiri vojske. U okviru Živkovićevog istraživanja na videlo su isplivali nepoznati, ali veoma simoblični podaci o privatnom životu na ovom području, koji je tih okupacionih godina možda bio nesigurniji nego ikada pre.O drugom tomu knjigeU drugom tomu knjige Stara Raška pod italijanskom okupacijom 1941–1943. detaljno su opisani međusobni sukobi svih zaraćenih strana. Zainteresovani čitaoci mogu saznati gorku istinu o stradanju Srba po selima Stare Raške, ali i o odmazdama koje su sledile posle svakog pokolja civilnog stanovništva. Zastrašujuće deluju i podaci o razmerama međusobnih sukoba partizanskih, četničkih i muslimanskih jedinica na ovom području – do te mere da dana današnjeg se o ovoj temi ne priča mnogo, niti pouzdano.Konačno, knjiga se završava analizom povratka partizanskih jedinica s proleća 1943. u dolinu Lima i analizom posledica povlačenja fašističke Italije iz Starog Rasa.