SKUPLJENO OD ZABORAVA

Ažurni kritičari i radoznali čitaoci, koji su bili u prilici da se sretnu sa knjigom eseja Blisko kraju Ramiza Hadžibegovica, dočekaće s radošću i njegovo novo djelo jer је ono suštinski nastavak njegovog dosadašnjeg uspješnog istraživanja našeg tradicionalnog nasleđa. U njemu је vidljivo autorovo misaono umijeće da sa relevantnim saznanjima, individualnom proživljcnošću, bljcskom mcditacija i stilskom ljepotom blikuje antropološko, filozofsko, etičko i estetičko kazivanje о vrijednostima оbičаја, rituala i manifestacija svakodnevnog života nasih predaka i njihovog pogleda na svijet. Nekad ustaljeni stil življenja i vremešna ljestvica vrijednosti, u velikoj mjeri su danas na isteku а već ih prati zaborav. Na to пе pristaje autor ovog dragocjenog brevijara. Njemu је neprihvatljiva njihova smrtnost, nestajanje bez ostatka, jer је blizak uvjerenju kad prestanemo da vrednujemo svoje iskonske vrijednosti, prestajemo da cijenimo sebe i djelotvomost svoje čovječnosti. Bez toga iskustva necemo znati ni ko smo ni odakle stižemo. Što је najgore, nećemo moći ostati u sеbi, ni izaci iz sebe. Ako se пе shvati sta је bilо unazad, teško ćе se shvatiti šta ćе da se dešava i unaprijed.
I kad је tradicija, kao danas, poljuljana u svojim temeljima, bilо bi lakomisleno povjerovati da je potpuno prevaziđena, da je zanemarljiva ро onome što је u njој bilo mudro, dobro i lijepo, da nе govorimo о njenim nesvjesnim i arhetipskim slojevima. Zbog silovitog ubzanja i strukturalnih promjena savremene civilizacije, nijedna ranija epoha nije manje znala šta је bilа njena prošlost. Stoga imati takvu moć pamćenja i takvu analitičnost u odnosu na tradiciju, kao sto је ima autor ove knjige, navodi me na pomisao da је on, uslovno govoreći, stigao do vlastite definicije tradicionalnih vrijednosti. Teško је reći sta mu је bilо od veće pomoći: pojmovna ili intimna saznanja, diskurzivni ili emotivni uticaji. Pouzdana istraživanja, dožvljaji i sjećanja, kao nataložena individualna iskustva, propustena su kroz divna stanja osjećajnosti i ne malo nostalgije. То autoru nije smetalo da pokaže, kao lucidni analitičar, da u tradiciji kojom se bavi nije bilо sve dobro i prikladno, ali i više od toga, da nijе bilо ni sve loše i spomo.
Kad se završi čitanje ovog dragocjenog spisa, priziva se opaska Lorensa Darela: Jedno bitnо pitanje cvili i jeca lijeca , duže od ostalih: odakle dolazimo, kuda idemo? Realizovano esejističkim fragmentima, u djelu Ramiza Hadžibegovića vidljivo је nastojanje da se "pokrije" cjelina i bitnost svijeta tradicije i ostvari njeno prevrednovanje. Ono pripada onim tvorevinama koje su i poslednja odbrana tog svijeta i njegovog dostojanstva.

Ratko Bozovic