EPIDEMIJE U SRBIJI TOKOM RATNIH GODINA 1912–1918

Po okončanju epidemije tifusa, stanje u Srbiji se u velikoj meri stabilizovalo, što ne znači da uobičajenih, i ranije uočavanih zaraznih bolesti, koje su se širile, dovodeći do smrtnih ishoda nije bilo. Potom je usledio epidemijski izazov povlačenja preko Albanije, koji je imao velike posledice kako za srpsku vojsku tako i za civilno stanovništvo koje se sa njom povlačilo.

Dok su krajem 1915. i početkom 1916. godine iznemogli ljudi u albanskim gudurama a potom i na albanskoj i grčkoj obali masovno umirali od iznurenosti, dodatno komplikovane uobičajenim, i ranije prisutnim zaraznim bolestima, stanje u okupiranoj Srbiji je bilo relativno mirno, ali uz registraciju kratkotrajne pojave kolere među okupacionim austrougarskim vojnicima, kao i među srpskim zarobljenicima, sa malim širenjem na civilno stanovništvo. U većoj meri se smirila i zdravstvena situacija među srpskim vojnicima nabojištu novoustanovljenog Solunskog fronta, s tim što se, dok su druge zarazne bolesti bile manje zastupljene, pre svega zahvaljujući primeni širokog spektra preventivnih mera, kao nova pretnja pojavila malarija.Opšta situacija je počela da se menja od leta 1918. godine, kada i vojnici na frontu ali i civilno stanovništvo u okupiranoj Srbiji počinje da masovno strada u pandemiji španske groznice. Reč je o bolesti koja je u četiri talasa zahvatila ceo svet, sa veoma visokim stepenom smrtnosti. Ova bolest se po Srbiji širila sa dve strane, od severa, iz Austrougarske, uobičajenim komunikacijama, a sa juga sa oslobodiocima koji su u proboj Solunskog fronta krenuli već zaraženi. Između dva naleta španske groznice, neposredno pre njenog glavnog mortalnog udara, a delom i tokom njega, u Srbiji se uočavaju zagonetne epidemije dizenterije; zagonetne zbog toga što su se one, i to sa veoma velikom smrtnošću, u pojedinim selima znatno većom nego ranije, pojavile istovremeno na različitim, međusobno nepovezanim teritorijama.